اصول مهم تربیت و تمرین صدا برای گویندگی

تمرين پُرحجم کردن صدا

پس از انجام تمرينات تقویت و تربیت صدا ، باید تمرین‌های پُرحجم کردن و پُرطنين کردن صدا را که برای گویندگی تیزر های تبلیغاتی بسیار حائز اهمیت است انجام دهید. صدای پرحجم یعنی صدایی که بر فضاى خود احاطه کامل داشته باشد و از هر طرف به‌صورت مستقيم و یکنواخت شنيده شود.
به چنین صدایی اصطلاحا <زنگ‌دار> می‌گويند که گرفتگى ندارد.

براى پرحجم شدن صدا مراحل زیر را انجام دهید:

1. ابتدا راحت بنشينيد و عضلات خود را شل کنید.
2. سپس به صورت تو دماغی کلماتى مانند ((مَنگ، هَنگ، زَنگ،…)) که به «نْگ» ختم می‌شوند را ادا کنید.
دقت کنید که دهانتان را با زبان مسدود کنید و کلمات را با کشيدگى ادا کنید.

3. يک شعر بيست بيتى را با زیرترین صدای ممکن بخوانيد و پس از دقایقی استراحت دوباره تکرار کنید.

حرف «ر» را به صورت تشدیددار و کشيده «ررررر…» اجرا کنيد.

علاوه بر تمرین‌های گفته شده برای پرطنین شدن صدا کارهای زیر را نیز انجام دهید:

• نفس عمیق بکشيد و ریه‌ها و شکمتان را از هوا پر کنيد به‌طوری‌که کاملاً متورم شود.
  سپس درحالی که به آهستگی بازدم می‌کنید، آهسته و پیوسته بگوييد: «آه،آه، اوه، اوه، ايه …».
  بهتر است تا می‌توانید هوا را آهسته‌تر از شش‌ها خارج کنید.
• فک پايين خود را شُل کنيد و از راه دهان نفس‌های کوتاه و سريع بکشید، به‌صورت آهسته سرعت تنفس را بالا ببرید. طوری که صداى برخورد نفس‌ها را به سقف دهان‌تان بشنويد. دقت کنید که از پرده ديافراگم نفس بکشید، مانند تلمبه‌ای که هوا را از شکم بيرون و داخل می‌کشد.
  با این تمرین عضلات زير فک، گلو و شکم تقویت می‌شود.
• عضلات بدنتان را شل کنيد و دم عمیق بکشید، تا سينه از هوا پر شود (بدون ایجاد فشار بر سینه). سپس یک شمع يا يک کاغذ نازک را جلوى دهان‌ خود بگيريد و هوای درون سینه را یکنواخت خارج کنيد، طوری‌که شعله شمع یا کاغذ تکان نخورد.
  با اين تمرين ظرفیت هوايى ریه‌ها افزایش می‌یابد و صدایتان یکنواخت می‌شود. این کار را چهار مرتبه در روز انجام دهید و با يک فوت قوى، تمام کنید.
• برای این تمرین چانه خود را به سينه بچسبانيد به‌صورتی‌که وزن سر، روى چانه بیفتد.
  دهان خود را باز و بسته کنید تا با این کار سرتان بالا و پایین رود. دقایقی استراحت کنید و دهان را به حالت نيمه باز راحت بگذارید.
• دست خود را زير چانه بزنيد (حالتى که چيزى را تماشا می‌کنید) و تصور کنيد که چيزى می‌جوید و دهان‌تان را باز و بسته کنيد. چنیدن مرتبه اين کار را تکرار کنید و در حین انجام به خود استراحت دهید.
  اين کار و تمرين قبل، عضلات چانه، شقيقه و گلو را تقویت می‌کند. این تمرین باعث می‌شود تا موق خواندن حروف را بهتر ادا کنيد.
  ضعیف بودن عضلات فک و گلو مانع تلفظ واضح حروف می‌شود و خستگى زودرس فک و دهان را به‌همراه دارد.
• يک شعر یا متن را ابتدا با صداى زير و از نوک زبان و سپس با صداى بم و از ته زبان بخوانيد. دهانتان را مانند يک حفره کنید و صدا را با حجم بيرون دهید.
  اين باعث تقویت عضلات زبان و پرحجم شدن صدا در پی آن می‌شود.
  بخشی از خواندن و گویندگی به زبان بستگى دارد و با تغيير دادن فضاى دهان، موجب ايجاد صداى مناسب و حجم موردنظر می‌شود.