جنگ جهانی دوم از سال 1939 آغاز شد و در سال 1945 به پایان رسید. در این میان فرانسه در سال 1940 سقوط کرد. اما با این وجود فرانسه که کشور مبدأ فیلم و سینما بود، در خلال جنگ هم دست از هنرنمایی بر نداشت و یک سال پس از سقوط و چیره شدنِ آلمان ها بر سرزمینشان، یعنی در سال 1941 فیلم سینمایی نخستین وعده دیدار به زبان فرانسوی Premier Rendez-vous را جلوی دوربین برده اند. این فیلم سینمایی که موفقیت بزرگی برای تهیه کننده آن آلفرد گریون و کمپانی سازنده Continental-Films بود؛ به محبوبیت روزافزون دانیل داریو بازیگر نقش اصلی زن این فیلم کمک زیادی کرد. این اثر را هنری دکوئن کارگردانی کرده است و موسیقی بی نظیر آن به عهده رنه سیلویانو بوده است. شاید در آن زمان که سایه جنگ بیشتر از هر چیز دیگر روی زندگی مردم فرانسه سنگینی میکرد، دیدنِ یک فیلم موزیکال کمدی، میتوانست کمی حالِ آنها را تسلی ببخشد. بازیگران محبوبِ آن سالهای سینمای فرانسه، گرد هم آمدند، تا این اثر زیبا را جلوی دوربین ببرند.
در ادامه خواهیم گفت که این فیلم سینمایی پس از گذشتِ پنج سال از ساخت و اکرانش، چه تاثیر بزرگی روی سینمای سرزمین ما ایران گذاشت. فیلم اما قصه دختری جوان، مجرد و زیبا به نامِ میشلن را روایت می کند، که ساکنِ یک یتیم خانه است و تنها آرزوی او شروع زندگی جدیدی با یک مردِ جوان، خوش تیپ و عاشق پیشه است. او روزی تصمیم میگیرد که مشخصات همسر مورد علاقه خود را در یک آگهی چاپ و پخش کند. پس از مدتی یک مرد به آگهی او از طریقِ یک نامه عاشقانه پاسخِ مثبت میدهد و میشلن قصه، از شدت خوشحالی قادر به انجام هیچ کاری نیست، در اولین فرصت با شخص فرستنده، قرار ملاقات میگذارد، تا مردِ پشت نامه عاشقانه را ببیند. پس از قرار ملاقات اما، کاخ آرزوهای او بر سرش ویران میشود، چرا که فردی را که میشلن به ملاقات او رفت، یک مرد خجالتی و میانسال بود. این قصه عجیب و پُر رمز و راز ادامه پیدا می کند تا درنهایت میشلن میفهمد که مرد میان سال سر قرار، همان کسی نبوده که نامه را برای او نوشته است.در این فیلم سینمایی صد و پنج دقیقه ای کمدی رمانتیک، بازیگرانی همچون دانیل داریو در نقشِ میشلن چوازو، فرنان لودو در نقش نیکلاس، لویی ژوردن در نقشِ پیر و چندین بازیگر مشهور دیگر هنرنمایی کرده اند.
اما تاثیری ناخواسته ای که این فیلم بر روی سینمای ایران داشت به سال 1324 و 1325 بر میگردد. سالی که دکتر اسماعیل کوشان رئیس شرکت (میترا فیلم و پارس فیلم) تصمیم میگیرد تا یک فیلم سینمایی را به زبان فارسی دوبله کند. تا قبل از این تصمیم هیچ فیلم سینمایی داستانی در ایران دوبله نشده بود، اما این تصمیم مسیری را در سینمای ایران باز کرد که با فاصله ای اندک و نردیک به یک دهه بعد، دوبله ایران به جایگاه دوم، پس از کشور ایتالیا رسید. کشور ایران در آن زمان تجهیزات مناسبی برای دوبله نداشت و دکتر کوشان تصمیم گرفت تا به ترکیه مهاجرت و در استانبول این فیلم سینمایی را دوبله کند. به دلیل کمبود و نبود فارسی زبانان در استانبول ترکیه، خود تیم دکتر کوشان به همراه یک بانوی جوان فارسی زبان، به نام نوریه قزانلو، که در استانبول اقامت داشت و با آموزش زبان فارسی به تعدادی یونانی، این فیلم سینمایی را در سال 1324 دوبله کرده اند و در سال 1325 این اثر که نخستین فیلم سینمایی دوبله شده به زبان فارسی بود، برای اولین بار روی پرده سینماهای ایران رفت و سیل عظیمی از مردمِ آن زمان را به سینماها کشاند. اما جالب است که بدانید قبل از اکران فیلم در ایران، دکتر کوشان و تیمی که این اثر را تهیه کردند، تصمیم گرفتند تا یک اکران خصوصی در استانبول ترکیه، با حضورِ دوبلورها و بازیگران فرانسوی آن برگزار کنند. این فیلم سینمایی نقطه عطفی برای شروع دوبله در ایران شد و پس از این اتفاقی که به مذاق همه هنردوستان، خوش آمد، تجهیزاتِ گویندگی توسط دکتر کوشان، از خارج از کشور خریداری شد و ایران هم صاحب هنر دوبله شد. قسمت ناراحت کننده این داستان این است که این فیلم دوبله شده در 15 تیر سال 1331 در استودیو پارس فیلم به مدیریت دکتر کوشان در آتش سوخت و دیگر نسخه ی دیگری از آن وجود نداشت. نزدیک به هفتاد و اندی از دوبله این فیلم میگذرد و اثری که کسی نام آن را نمیدانست، در سال 1399 از کشور فرانسه توسط محمد علی محراب بیگی خریداری شد و پس از هفتاد و پنج سال یعنی در سال 1400 توسط استودیو چکاوا با همکاری استودیو کوالیما مجددا دوبله شد. این کار، ادای دینی بود به تمام عوامل دوبله ایران در تمامی این سالها و در رأس آن دکتر اسماعیل کوشان.
کتاب روز دوبله هم به نویسندگی محمد علی محراب بیگی و ریحانه فضیلتی که شرح حالِ اقداماتی که دکتر اسماعیل کوشان از ابتدا تا انتها انجام داد، در کنار مقدمه ای از ابوالحسن تهامی و روایتِ عباس مطمئن زاده و همچنین معرفی قصه و بازیگران فیلم، کتاب شناسی و مقاله شناسی دوبلاژ، در سال 1399 به نگارش در آمد. هدف از تمامی این اقدامات این بود که افراد هنردوست و حتی افراد عادی، بدانند که اگر این روزها به راحتی به تماشای یک فیلم سینمایی از سرزمین های دور می نشینند، نتیجه مشقت و سختی های عده ای بوده است که مقصودشان نزدیک کردن هنر و در نهایت سرزمین ها به یکدیگر به زبان احساس بود.
