گویندگی کتاب صوتی
با پیدایش تکنولوژی، پدیده ای به اسم کتاب صوتی هم ظاهر شد و بهونه های نخوندن کتاب دیگه مثل قبل جواب نمی‌داد. این کار به دلیل جذابیت هایی که داره طرفدارهای زیادی رو هم به سمت خودش می کشونه، اما باید دونست که این حرفه کار هرکسی نیست و عواملی مثلِ مهارت تغییر صدا و بازیگری، مطمئن شدن از این که در این کار مستعد هستیم یا نه، گوش دادن به صدای ضبط شده خود و در نهایت خوانش درست، یادگیری مداوم و انتقاد پذیری، از مهمترین ویژگی های ماندگاری در این عرصه هستند.
در برهه‌ی زمانی که شاهد نوسان صنعت چاپ بودیم، یک بازار ادبی به نام کتاب‌های صوتی به وجود آمد که همه را شوکه و شگفت زده کرد. وجود و قابل دسترس بودن دائم موبایل‌ها و رفت‌وآمدها در مسیرهای طولانی، بازار را برای کتاب‌های صوتی داغ کرده است؛ مخصوصا برای کسانی که جز این راه، مطالعه‌ای انجام نمی دهند. اگر شما هم یک صدای خوبی دارید و یا استعداد گویندگی برای کتاب های صوتی را در خود می‌بینید، می توانید از این صنعت کسب درآمد کنید.
گویندگی کتاب ها صوتی
به طور کلی برای تبدیل شدن به یک گوینده کتاب صوتی باید استعدادهایی از جمله: توانایی تغییر صدا به شخصیت‌های متفاوت، مهارت بازیگری و….. را داشته باشید. همه کتاب‌هایی که شما روایت می کنید داستانی نیستند؛ مهارت بازیگری در صدا در این مواقع لازم می شود که تا جایی که ممکن است کتاب را جذاب روایت کنید و دیدگاه و هدف نویسنده را به شنونده برسانید. چیزی که به عنوان یک گوینده باید توجه کنید آن است که گویندگی کتاب صوتی دشوار است و در مقایسه با گویندگی تیزرهای تبلیغاتی متفاوت و دشوار تر است؛ بله زیرا در گویندگی کتاب صوتی باید یک کتاب و مجموعه مکالمه‌ها را با حفظ صدای شخصیت‌ها روایت کنید ولی در گویندگی تیزر با متنی کوتاه‌تر مواجه هستید. ضبط گویندگی کتاب‌های صوتی ساعت‌ها طول می کشد و برای استراحت صدای گوینده، جدا جدا طی چندین ساعت ضبط انجام می شود. در این حرفه مهارت ویرایش هم ضروری است. تفاوت دیگر گویندگی کتاب صوتی با تیزرها در این است که گوینده کتاب، مخاطب را به عنوان شنونده در اختیار دارد و این خیلی متفاوت است با گوینده تیزر که برای تکمیل کردن آنچه مخاطب می بیند گویندگی می کند. شنونده کتاب صوتی تنها صدای گوینده را در سر دارد و به همین دلیل، درست قرار گرفتن تصویر در این حرفه از اهمیت بالایی برخوردار است.
آیا مناسب کار گویندگی کتاب‌های صوتی هستید؟
شان پرات که در کارنامه خود روایت بیش از 900 کتاب را دارد توصیه می کند: بنشینید و کتابی را با صدای بلند بخوانید و آن را ضبط کنید. ممکن است حدود 2 هفته طول بکشد تا اولین کتاب خود را بدست آوردید. می توانید از میکروفون کامپیوترتان استفاده کنید. شما این کار را فقط برای خودتان انجام می دهید. ببینید چه حسی دارد و آیا برای شما مناسب است؟
برای آن که بدانید برای این کار مناسب هستید یا نه می توانید سوال‌های زیر را از خود بپرسید:
اول از همه آیا به خواندن علاقه دارید؟ اگر پاسختان به این سوال منفی است بهتر است گویندگی کتاب صوتی را کنار بگذارید یا اصلا به سراغ آن نروید.
برای آن که بدانید مهارت‌های پایه‌ای درگویندگی کتاب صوتی را دارید یا نه بهتر است به این سوال‌ها جواب دهید:
به صدای ضبط شده خود گوش کنید
آیا تا به حال صدای ضبط شده‌ی خود را شنیده‌اید؟ بسیاری از مردم صدای ضبط شده خود را نشنیده‌اند و تصور دیگری از صدای خود دارند. علاوه بر این‌ها صدای ضبط شده به شما کمک می کند تا مواردی که نیاز به بهبود و پیشرفت دارد را شناسایی کنید. ممکن است طرز بیان شما شل باشد در این صورت شنونده متوجه کلمات نمی شود. به خاطر داشته باشید که شنونده از دیدن چهره‌ی شما برای گرفتن سرنخ‌هایی برای درک گفتارتان بی‌بهره است. شما زمانی عاشق صدایتان می شوید که به صدای ضبط شده‌ی خودتان عادت کرده باشید. توجه کنید که گوش دادن بیش از حد به صدای خودتان در هنگام ضبط هم اشتباه است، هدف از گویندگی کتاب صوتی، درخشیدن سخنان نویسنده است نه صدای گوینده. آیا تا به حال بلند خوانده‌اید؟ چیزی که در ذهن میخوانید با آنچه بلند می خوانید متفاوت است. ممکن است هنگامی که فرد در ذهن خود می خواند، متن کتاب را کم کند و یا از بعضی کلمات کاملا رد شود اما یک گوینده کتاب صوتی باید هر کلمه را با حس و عاطفه مناسب، با حفظ هیجان موجود و حفظ صدای شخصیت‌ها، به ترتیب و بدون جابه‌جایی و یا کم و زیاد کردن بخواند.
حرفه ای داستان بخوانید
آیا از گفتن داستان لذت می برید؟ کاری که یک گوینده و یا راوی کتاب صوتی باید انجام بدهد، خواندن سخنان یک نویسنده و رساندن هدف نویسنده و ارتباط برقرار کردن آن با شنونده است. داشتن صدای خوب تنها قسمت گویندگی یک کتاب صوتی نیست؛ بلکه باید برای درک تک تک کلمات مورد استفاده توسط نویسنده و فهم دیدگاه نویسنده، کاملا درگیر متن شوید. قسمت مهم گفتن داستان یک نویسنده آن است که شما تمایز بین خواندن داستان برای یک کودک و بزرگسال را بدانید. شما باید بدانید که چگونه برای هر دسته از داستان‌ها مطابق با احساس درون متن و ژانر داستان، لحن خود را تغییر دهید.
آیا در بازیگری یا تفسیر شواهی آموزش دیده اید؟ یا تجربه داشته‌اید؟ برای آن که گوینده بتواند احساسات و مفاهیم را به شنونده منتقل کند به مهارت های بازیگری در صدا نیاز دارد؛ زیرا شنونده روی بازیگری و تفسیرهای شفاهی شما تمرکز میکند.
ایا خواندن کتاب های صوتی انتخاب خوبی برای شماست؟
برای آن که بدانید شخصیت و عادت‌های کاری این حرفه را دارا می باشید یا نه سوال های زیر را جواب بدهید:
1. آیا دوست دارید به طور مستقل، یا با افراد کار کنید؟ بیشتر راویان در استودیو خانگی خود بدون حضور کسی کار می‌کنند، به همین دلیل در این حرفه انزوا و یا ماهیت انفرادی کار وجود دارد. اگر شما جزو آن دسته افرادی هستید که برای حفظ انرژی خود نیاز به حضور افراد در کنار خود دارید برای بودن در این حرفه باید به فکر یک دفترکار باشید.
2. آیا می توانید برای مدت طولانی روی یک کار تمرکز کنید؟ عوامل زیادی از جمله سرو صدای محیط توسط همسایه‌ها، همکاران، اعضا خانواده و….. برای گویندگان کتاب های صوتی وجود دارد. شما باید در هنگام گویندگی ذهن خود را کاملا روی متن متمرکز کنید. حتی اگر از چیزی ناراحتید باید قبل از ضبط آن را کاملا خارج کنید. تنها راه برای رعایت عدالت برای سخنان نویسنده غرق شدن کامل در متن است.
3. آیا وقتی نیازمند به تحقیق چیزی هستید، این نیاز را در خود احساس می کنید؟ سخن نادرست بهترین و درست‌ترین روش برای آزار یک شنونده است؛ زیرا این کار باعث می شود شنونده تمرکزخود را از روی کتاب از دست بدهد. بسیاری از راویان برای تلفظ درست نام یک منطقه، محله، کوچه، محصول و نام افراد به سراغ تحقیق می روند. ممکن است تحقیقتان تنها به جستجو در اینترنت ختم نشود و برای تلفظ درست نیاز به تماس و.. باشد.
توانایی یاد گرفتن مدام
سطح کار و راحتی خود را هنگام کار کردن با فناوری‌های پیچیده‌تر از گوشی همراه را چگونه ارزیابی میکنید؟ با توجه به پیشرفت تکنولوژِی بیشتر کار یک پروژه کامل را گوینده انجام می دهد. مخصوصا اگر گوینده در یک استودیو خانگی کار کند، باید کار مهندس کامپیوتر و کارگردان را خود انجام دهد. ممکن است اولین استودیو شما مجهز به همه دستگاه‌ها و یا دستگاه‌های پیچده نباشد و با یک میکروفون خوب و یک کامپیوتر شروع به کار کنید. با این حال شما باید راجع به چگونه کار کردن برنامه‌های مورد نیاز اطلاعات جمع‌آوری کنید. هیچ کس به شما نخواهد گفت چگونه باید با برنامه‌های مربوط به این حرفه کار کنید بلکه پیش فرض آن‌ها، بلد بودن شماست.
فکر یادگیری یک فناوری جدید در شما چه احساسی ایجاد میکند؟ خیلی از افراد برای آن که مطلب یا ایمیل مهم و یا ایمیلی که شاید بعدها برای آن‌ها مفید باشد را پاک نکنند، تمام ایمیل های خود را نگه می دارند. بسیارند افرادی که از کار کردن با نرم‌افزارها وحشت دارند و یا می ترسند اشتباهی انجام دهند و تمام کارهای آن‌ها پاک شود. تمام این حس‌ها به دلیل عدم آگاهی و اطمینان است. همان طور که گفته شد در حرفه‌ی گویندگی کتاب‌های صوتی شما با نرم‌افزارهای متفاوتی سروکار خواهید داشت. آیا در مدیریت پروژه و زمان مهارت دارید؟ اگر شما علاوه بر گویندگی تولید کننده هم باشید، مسئولیت برنامه‌ریزی، ادیت و ویراستاری و… با شما خواهد بود. شما باید کتاب‌ها را پشت سر هم ضبط کنید؛ علاوه بر این‌ها برنامه‌های دیگری نیز برای زندگی خود دارید.
مهارت‌های ارتباطی و خدمات مشتری خود را چگونه ازیابی می کنید؟ ارتباط خوب و خدمات به مشتری در قلب این حرفه قرار دارد. ناشران فقط پس از آن که از شما اطمینان کامل حاصل کنند، شما را استخدام می کنند. بنابراین شما باید فردی مطمئن و قابل اعتماد باشید. شما همچنین باید در مواقعی که مشتری از شما انتظار دارد کاری مانند خواندن متن آهنگ‌هایی که دارای حق چپ هستند و…؛انجام دهید، با لحنی مناسب، محکم وحرفه‌ای حقوق این حرفه را به آن‌ها یادآور شوید.
آیا انتقاد پذیر هستید؟ می توانید در برابر انتقادها پوست کلفت باشید؟ شما یک هنرمند اجرا هستید و با داشتن همچین عنوانی ممکن است در مواقع مختلفی مورد هجوم انتقادها قرار بگیرید. ممکن است گویندگی شما و یا حتی خود شخصیتتان نقد شود. این انتقادها ممکن است از سوی شنوندگان باشد. بعضی مواقع منتقدان ادبی نیز ممکن است به نقص در توانایی های صوتی و یا… شما اشاره کنند.
آیا جزئی نگر هستید؟ شما باید به جزئیات و تفاوت تلفظ ها دقت کنید. همیشه باید به مشخصات ضبط و… که توسط هر ناشر ارائه می شود نیز دقت داشته باشید. علاوه بر همه این‌ها باید در یک کتاب، صداهای شخصیت‌ها ثبات داشته باشد و شما آن‌ها را در تمام طول ضبط حفظ کنید.
یکی دیگر ازنکاتی که باید توجه کنید دید شما به هنگام خواندن است. باید در این زمینه مهارت کافی را داشته باشید. دیوید روپر از Heavy Entertainment (سرگرمی سنگین) میگوید:”شما باید بتوانید بدون اشتباه 3 الی 5 صفحه را بخوانید.”
